Warar ay dadweynuhu ku faafiyeen baraha bulshada oo ay ka soo xiganayeen ilo u muuqda in xukuumadda Xasan Sheekh Maxamuud ay mawqif adag ka taagan tahay Itoobiya oo ay xataa u jihayso in ay sheegato dhulka Soomaalida Ogaadeenya ee Itoobiya.
Balse Mareykanka ayaa lagu soo waramayaa inuu rajo wanaagsan ka muujinayo in xiisada lagu xalin doono qaab diblumaasiyadeed. Sida lagu sheegay warbixinta VOA-da ee Amxaariga, Maraykanku waxa uu dhinacaas kala shaqaynayaa saaxiibadiisa (aan la cayimin).
Richard Riley, Safiirka Mareykanka ee Soomaaliya, ayaa yiri “Xaaladda hadda lagu jiro waddankiisu wuxuu la shaqeynayaa kuwa kale si uu u raadiyo xal diblomaasiyadeed.”
Sida laga soo xigtay Safiirka, Mareykanka iyo saaxiibadiisa waxay la xiriiraan dowladda Federaalka ah ee Soomaaliya iyo xukuumadda Addis Ababa.
Safiirka ayaa sidoo kale soo hadal qaaday wada hadallada u dhaxeeya Itoobiya iyo Soomaaliya ee Turkigu bilaabay. “Ka soo socda ayaa la bilaabi doonaa dhowr maalmood,” ayuu yidhi.
Safiirka oo la weydiiyey in xaaladdu ay u horseedi karto labada dal (Itoobiya iyo Soomaaliya) dagaal, waxa uu yidhi “Maya”. Waxa uu intaasi ku daray “iska daa dagaal, qofna ma aqbalayo fursad uu colaad kasta ka qarxo. Taasi waa sababta beesha caalamka iyo dhammaanba si hagar la’aan ah ugu hawlan yihiin xallinta arrinta. Dadaalka Mareykanka ayaa ah sidii xal loogu heli lahaa xaaladda ka dhex taagan Itoobiya iyo Soomaaliya. ”
Sida ay qortay VOA-da Amxaariga, waxa ay u muuqataa in Mareykanku uu doonayo in si deg deg ah loo xaliyo xiisadda labada dal. “Arrinta lama huraanka ah waa tan. Waa inay si degdeg ah iyo hadda u dhacdaa,” ayuu yidhi Ambassador Richard H. Riley.
Bishii la soo dhaafay, Soomaaliya waxay heshiis dhanka difaaca ah la saxiixatay Masar, kaasoo 10,000 oo askari ka jooga Soomaaliya. Baraha bulshada ayaa todobaadkan lagu soo bandhigay warar sheegaya in ciidamada Itoobiya ay maamulaan qaar ka mid ah garoomada diyaaradaha ee Soomaaliya balse dowladda Itoobiya ma aysan xaqiijin ama beenin
Soomaaliya iyo Itoobiya waxaa ka dhexeeya colaad iyo colaad soo jireen ah. Kii u dambeeyay wuxuu soo baxay Janaayo 2024 markii Itoobiya iyo Somaliland ay kala saxiixdeen heshiis is afgarad.
Nidaamku wuxuu ahaa in Itoobiya ay hesho 20 kiiloomitir oo dhul xeebeed ah arrimo badeed iyo ganacsi oo ku salaysan kiro konton sano ah. Taa baddalkeeda, Itoobiya waa inay u aqoonsato Somaliland – gobol ka go’ay oo jiray in ka badan 33 sano – dal madaxbannaan.
Dhamaystirka qabanqaabada waxaa loola jeeday in lagu dhameeyo hal bil gudaheed kadib heshiiskii is-afgaradka. In ka badan ayay qaadatay.
Maamulka Somaliland ayaa todobaadkan ku dhawaaqay in heshiiska la dhameystiray balse si rasmi ah looma shaacin.
