Wajiga labaad ee wada-hadallada Soomaaliya iyo Itoobiya oo 17-ka bishan September lagu waday in uu ka furmo magaalada Ankara ee dalka Turkiga, ayaa waxaa laga yaabaa in dib loo dhigo, sababo la xiriira is mari waaga labada dal u dhaxeeya. Labada dawladood ayaan wali mawqifkooda ka qaadan heshiiska is afgaradka ah ee muranka dhaliyay ee khuseeya xuduudaha badda ee u dhow Somaliland, taas oo shaki gelisay waxtarka wada xaajoodyada soo socda.
Ilo-wareedyo diblomaasiyadeed ayaa tilmaamaya in horumar la’aanta labada dhinac ay hakisay dadaalladii lagu doonayay in heshiis laga gaaro Is-afgaradka, taasoo sii hurisay xiisadda u dhexeysa dalalka deriska ah. Turkiga ayaa markii hore u galay dhexdhexaadin si loo xaliyo khilaafka, isagoo martigeliyay wareegii koowaad ee wadahadallada horaantii sanadkan. Si kastaba ha ahaatee, wax yar ayaa iska bedelay wixii markaas ka dambeeyay, waxaana sii yaraanaysa rajadii laga qabay in horumar laga gaadho wajiga labaad ee doodaha.
Xaalada ayaa soo jiidatay indhaha caalamka, iyadoo Mareykanka uu walaac ka muujiyay khilaafka daba dheeraaday. Washington ayaa ku boorisay Soomaaliya iyo Itoobiya in ay arrinta ku xalliyaan qaab diblumaasiyadeed oo degdeg ah, iyadoo ka digtay in ismari waagaas uu saameyn ballaaran ku yeelan karo xasilloonida gobolka Geeska Afrika.
Inkasta oo cadaadis caalami ah la saaray, haddana labada waddan waxay ku adkaysanayaan mawqifyada ay ka taagan yihiin, waxaana weli sii socota khilaafka diblomaasiyadeed oo sii adkaynaya arrimaha. Soomaaliya waxa ay adkeysay sida ay uga go’an tahay ilaalinta madax-banaanideeda iyo wadajirkeeda dhuleed, gaar ahaan dhinaca xuduudaha badda. Dhanka kale, Itoobiya waxay sii waday inay sheegato sheegashaheeda iyadoo la raacayo heshiiskii is-afgaradka ahaa ee lagu muransanaa.
Suurtagalnimada dib u dhigista wada hadalada ayaa waxay dhabar jab ku tahay Turkiga oo dadaal ugu jiray sidii uu u dhexdhexaadin lahaa xal nabadeed. Ankara waxa ay rajaynaysay in ay fududayso wada hadal macno leh oo dhex mara labada dal, laakiin dabacsanaan la’aanta labada dhinac ayaa keentay in horumarku adkaado.
Muranka badda ee u dhexeeya Soomaaliya iyo Itoobiya ayaa salka ku haya badda u dhow Somaliland, oo ah gobol madax-banaanidiisa ku dhawaaqay. Iyadoo Somaliland aan si rasmi ah loo aqoonsanin inay tahay dal gaar ah, ayaa haddana xuduud badeedkeeda waxa ay noqdeen xudunta khilaafka is-afgaradka, taas oo sii murjisay xaaladda.
