Qaramada Midoobay ayaa ku baaqday in la sameeyo isbedel istaraatiiji ah oo wax looga qabanayo saameynta daran ee dhibaatada cimilada ay ku yeelatay hab-nololeedka, barakaca, sinnaan la’aanta, iyo ammaanka Soomaaliya, iyadoo dalka ku yaalla Bariga Afrika uu noqday dalka ugu daran.
Ku xigeenka Ergeyga Gaarka ah ee Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Soomaaliya ahna Xiriiriyaha Gargaarka Bani’aadantinimo ee Soomaaliya, George Conway oo maanta ka hadlayay dood-cilmiyeedka Muqdisho ayaa waxa uu carabka ku adkeeyay baahida degdega ah ee loo qabo kordhinta maalgashiga cimilada iyo u adkeysiga si loo ilaaliyo nolosha iyo nolosha malaayiin qof. .
“2023 waxa ay ku bilaabatay gebagebadii abaartii ugu xumayd ee Soomaaliya soo wajahday in ka badan 50 sano, taas oo saamaysay malaayiin, waxayna ku dhammaatay daadadkii ugu xumaa muddo qarni ah,” ayay tiri Conway.
Iyada oo ku dhawaad saddex-meelood laba meel dadka Soomaaliyeed ay dakhligooda ku tiirsan yihiin beeraha iyo xoolaha, u nuglaanshaha dalka ee isbeddelka cimilada ayaa ah mid halis ah. Abaarta 2022, oo ah tii ugu xumayd muddo 40 sano ah, ayaa 100 jeer ka badan tahay isbeddelka cimilada ee bini’aadamka, sida ay sheegeen saynisyahano.
“Gargaarka bini’aadantinimo ayaa muhiim u ah badbaadinta nolosha. Laakin ilaa aynaan maalgelin la qabsiga iyo adkeysiga mooyaane, nuglaanshaha daba dheeraaday ee dalka ayaa sii kordhi doona oo kaliya,” Conway ayaa ka digay.
Mid ka mid ah gobollada ay sida aadka ah u saameysay dhibaatadan ayaa ah dowlad-goboleedka Koonfur-galbeed, halkaasoo maamullada deegaanku ay bishii July ku baaqeen in wax laga qabto dhibaatooyinkaas. Madaxweyne C/casiis Xasan Maxamed (Lafta-gareen) ayaa walaac xooggan ka muujiyay gaajada baahsan ee ka jirta gobolka, taasoo taariikh ahaan loo yaqaanno dabeysha rootiga ee Soomaaliya.
“Maamulka Koonfur-galbeed, dadku waxay ku tiirsan yihiin beer-beereed iyo dhaq-dhaqaaq, laakiin hadda waxay wajahayaan dhibaatooyin isbiirsaday oo ah colaad iyo isbeddel cimilo,” ayuu Madaxweyne Laftagareen ku sheegay mar uu saxaafadda la hadlayay.
Maamullada deegaanku waxay garwaaqsadeen baahida loo qabo taageero dibadeed oo ka timaada dhinacyada ay khusayso, oo ay ku jiraan warbaahinta, beesha caalamka, iyo waddammada horumaray, iyagoo ku nuuxnuuxsaday muhiimadda ay caddaaladda cimilada u leedahay bulshooyinka aadka u saameeyay.
“Waxaan ku tiirsanaan jirnay saddex xilli-beeraha: roobabka Gu’ga oo bilaabmaya Abriil, Deyrta, iyo xilliga qalalan. Laakiin hadda, xitaa xilli-roobaadka, dalaggu wuu ku guuldareystaa isbeddelka cimilada awgeed. Tani waa wax aan horay loo arag,” ayuu yiri Madaxweyne Laftagareen.
“Beeshayada iyo beeralaydayadu waxay u baahan yihiin wacyigelin iyo waxbarasho si ay ula qabsadaan caqabadahan cusub,” ayuu raaciyay.
