Hay’adaha Qaramada Midoobay ayaa Arbacadii muujiyay sida ay uga go’an tahay in Soomaaliya laga caawiyo kordhinta maalgashiga si kor loogu qaado wax soo saarka cuntada xilli dalka laga xusay maalinta cuntada adduunka.
Wasaaradda Beeraha iyo Waraabka oo kaashanaysa Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan Cunnada iyo Beeraha ee FAO iyo Hay’adda Cunnada Adduunka ee WFP ayaa si wada jir ah ugu qabtay magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomaaliya munaasabad lagu soo bandhigayay sida geesiyaasha cunnada ay wax uga beddelayaan horumarka dalka. Nidaamyada arifoodka ee waafaqsan mawduuca Maalinta Cuntada Adduunka ee 2024 “Xuquuqda Cunnada Nolol Wanaagsan iyo Mustaqbal Wanaagsan: Qofna ha ka tagin.”
Etienne Peterschmitt, wakiilka FAO ee dalka Soomaaliya, ayaa sheegay in FAO ay ka go’an tahay inay ka taageerto dowladda iyo shacabka Soomaaliyeed sidii loo kordhin lahaa wax soo saarka beeraha, dhisidda adkeysiga muddada fog, iyo xaqiijinta xuquuqda cunto si loo helo mustaqbal wanaagsan iyo nolol dhammaanteed.
“Iyada oo ay sii kordhayaan saameynta isbeddelka cimilada iyo kor u kaca tirada dadka adduunka, waxaa hadda ka sii degdeg badan sidii hore in la ilaaliyo meereheena si loo xaqiijiyo wax soo saar cunto oo waara,” Peterschmitt ayaa ku yiri hadal ay si wadajir ah u soo saareen Muqdisho.
El-Khidir Daloum, oo ah wakiilka WFP iyo agaasimaha dalka ee Soomaaliya, ayaa sheegay in dalku uu si isdaba joog ah ugu jiro isgoysyada, halkaas oo bulshooyinku ay la kulmaan jahawareer xagga cimilada ah, oo halis gelinaya naf iyo maalba inta aysan billaabin hannaanka dheer ee soo kabashada.
“Taasi waa sababta WFP ay si isa soo taraysa diiradda u saarayso waxqabadyada ka dhigaya udub-dhexaadka iyo hababka cuntada ee jawiga wanaagsan ee udub-dhexaadka u ah shaqadeena, annagoo higsanayna Soomaaliya oo waara, isku-tiirsanaanta, iyo mustaqbal ifaya,” ayuu raaciyay.
Soomaaliya ayaa sanadihii u dambeeyay la kulma dhibaatooyin isdaba joog ah oo soo noqnoqday, waxaana ka mid ah daadad xooggan iyo abaaro daba dheeraaday, kuwaas oo baabi’iyay maciishada, sida ay sheegtay Qaramada Midoobay.
Maalinta cuntada adduunka ee sanadkan ayaa la xusay iyadoo saadaasha boqolkiiba 80 ay tahay suurtagalnimada xaaladaha La Nina, taasoo ka dhigtay waddanku inay soo food saartay khatar abaareed oo kale, oo caadi ahaan keenaysa roobab ka hooseeya celceliska iyo heerkulka sare.
Hay’adaha Qaramada Midoobay ayaa soo saaray digniin adag ka dib falanqeyntii ugu dambeysay ee Isku-dhafka Haqab-beelka Cunnada (IPC) ee u dambeeyay taasoo daaha ka qaadaysa in 4.4 milyan oo qof ay la kulmi doonaan heerar qallafsan oo gaajo ah (IPC3+) inta u dhaxaysa Oktoobar iyo Disembar.
Maxamed Cabdi Xayir (Maareeye) Wasiirka Beeraha iyo Waraabka Xukuumadda Soomaaliya ayaa mar kale sheegay in Dowladda Soomaaliya ay ka go’an tahay sidii loo xaqiijin lahaa in dhammaan dadka Soomaaliyeed ay helaan cunto nafaqeysan. “Waxaan si hagar la’aan ah uga shaqaynaynaa sidii aan u xoojin lahayn nidaamka beeralayda, kor u qaadida dhaqamada beeralayda ee waara, iyo taageeridda beeralayda iyo bulshooyinka,” ayuu yidhi.
Iyada oo loo marayo barnaamijyada qaranka iyo iskaashiga istaraatiijiga ah, dawladdu waxay higsaneysaa in ay kordhiso wax soo saarka cuntada gudaha, dhisidda adkeysiga ka hortagga jahawareerka cimilada, iyo in la xaqiijiyo mustaqbal caafimaad leh, oo cunto leh oo qof kasta oo Soomaali ah, ayuu yiri wasiirku.
Maalinta Cuntada Adduunka ayaa la xusaa sanad walba 16ka Oktoobar si loo ururiyo taageerada loona wadaago waxqabadyada si loo gaaro yoolka horumarinta joogtada ah ee Qaramada Midoobay 2 ee gaajada eber.
