Wasiirka Arrimaha Dibadda Soomaaliya Axmed Maxamuud Fiqi ayaa ku eedeeyay Itoobiya inay wiiqeyso xasiloonida gobolka, iyadoo hub sharci darro ah la soo gelisay Jubbaland, taasoo sii kordhineysa xiisadda u dhaxeysa labada dal ee deriska ah. Dowladda Soomaaliya ayaa ka digtay in falalka noocaan ah ay ka hor imaanayaan qawaaniinta caalamiga ah, isla markaana ay carqaladeynayaan wada hadallada nabadeed ee uu fududeeyay Turkiga ee ka dhacaya magaalada Ankara.
“Falalkan waa xad-gudub bareer ah oo ka dhan ah madax-bannaanida Soomaaliya, waxayna halis gelinayaan xasilloonida gobolka,” ayuu yiri wasiir Fiqi. Waxa uu intaa ku daray in hawlaha Itoobiya ay ka hor imanayaan mabaadi’da deris-wanaagga oo ay iska indho-tiraan xeerarka caalamiga ah.
Dowladda Soomaaliya ayaa sheegtay in labo diyaaradood oo Ethiopian Airlines ah oo magacyadooda lagu sheegay C12 model lambarkiisuna yahay ET-ATF ay ka degtay magaalada Kismaayo ee xarunta Jubbaland 7-dii December.
Bilihii la soo dhaafay, Soomaaliya ayaa ku eedeysay Itoobiya in ay si nidaamsan hub ugu soo gelisay gobollo kale oo ay ku jiraan Puntland iyo Galmudug, taasoo sii xumeysay xiisadda Muqdisho iyo maamul goboleedyada. Wasiir Fiqi ayaa ku dhaliilay ficilada Itoobiya inay qeyb ka tahay istaraatiijiyad ballaaran oo ay ku dooneyso inay saameyn aan munaasib ku ahayn ku yeelato arrimaha Soomaaliya.
Hawlaha Itoobiya waa qayb ka mid ah hannaankii ballaarinta taariikheed ee ballaaran. “Xaaladda waxaa sii adkeeyay isku daygii hore ee Itoobiya ee ahaa in ay sheegato kheyraadka badda ee xeebaha waqooyi ee Soomaaliya,” ayuu yiri Fiqi.
Arrimahan ayaa keenay walaac laga qabo habacsanaanta wada-hadallada u socda Soomaaliya iyo Itoobiya. Soomaaliya ayaa sheegtay in wadahadaladii ka dhacay magaalada Ankara ee looga gol lahaa in lagu xaliyo arrimaha labada dhinac, la sheegay in ay fashiliyeen dhaq dhaqaaqyada ciidamada Itoobiya.
Dowladda Soomaaliya ayaa ka digtay in ficillada Itoobiya ay halis u yihiin in ay wiiqaan howlgalka Midowga Afrika ee Ku-meel-gaarka ah ee Soomaaliya (ATMIS), ee u xilsaaran xasilinta gobolka. “Daandaansiyada noocan oo kale ah waxay wiiqaan kalsoonida deriska waxayna halis gelinayaan sannadaha soo socda ee horumarka nabadda,” ayuu yiri Fiqi.
Soomaaliya ayaa ugu baaqday saaxiibada caalamiga ah inay kula xisaabtamaan Itoobiya falalka ay ku kacayso, isla markaana ay Addis Ababa ku cadaadiyaan inay joojiyaan dhaqdhaqaaqyada ciidan ee ay ka wadaan dhulka Soomaaliya. “Jidka nabadda wuxuu u baahan yahay ixtiraamka madaxbannaanida iyo u hoggaansanaanta shuruucda caalamiga ah,” ayuu yiri Fiqi.
