C/raxmaan C/shakuur Warsame ayaa ku baaqay in daah-furnaan laga muujiyo heshiiskii Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Abiy Axmed ay ku gaareen magaalada Ankara ee dalka Turkiga. Heshiiska oo uu dhexdhexaadin ka yahay Turkiga, ayaa dhaliyay walaac ku saabsan sida uu u kala caddeeyey iyo saameynta uu ku yeelan karo madax-bannaanida Soomaaliya.
“Heshiiska ay Itoobiya kula saxiixdeen Ankara ma cadda,” Warsame ayaa yiri. “Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed iyo Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa gacmaha is qabsaday, laakiin shacabka Soomaaliyeed waa inaan la marin habaabin. Madaxweynuhu waxa uu hore wacad ugu maray inaanay Itoobiya la macaamili doonin ilaa ay ka noqoto heshiiska muranka dhaliyay ee ay la gashay Somaliland. Isbedelku wuxuu ka tarjumayaa cadaadis siyaasadeed oo gudaha ah.”
Heshiiska muranka dhaliyay ee 2020-kii dhexmaray Itoobiya iyo Somaliland ayaa Itoobiya u oggolaaday inay gasho dekedda Berbera ee Somaliland, waxaana ku jiray qodobbo amni. Heshiiskan ayaa buuq ka dhaliyay Soomaaliya, iyadoo dad badan oo Soomaaliyeed ay u arkeen in heshiiskaas uu wax u dhimayo midnimada dhuleed ee Soomaaliya, mawqifkaas oo madaxweyne Xasan Sheekh uu si weyn ugu ololeeyay ka hor inta uusan ka qeyb gelin wadahadallada Ankara.
C/raxmaan C/shakuur Warsame ayaa sidoo kale cambaareeyay dagaallo dhawaan ka dhacay deegaanka Raas-kambooni, halkaasoo la sheegay in ciidamo ka tirsan dowladda federaalka Soomaaliya ay dagaal ku qaadeen ciidamada Jubbaland. Dhacdadan oo lagu arkay ciidamada Soomaalida oo dib ugu gurtay dhanka xadka Kenya, ayaa hogaamiyaha mucaaradka ku tilmaamay mid ceeb qaran ah.
“Wixii ka dhacay Raas Kambooni waa mid ka mid ah ceebaha ugu weyn ee soo mara taariikhda qarankeena,” ayuu yiri Warsame. “Mas’uuliyadda fashilkan waxaa si buuxda u saaran Madaxweyne Xasan Sheekh, oo isagu soo daabulay ciidamada isagoon haysan isku dubbarid ku filan.”
Iska horimaadkan ayaa sii daaha ka qaaday kala qeybsanaan u dhaxeysa dowladda federaalka Soomaaliya iyo maamulka Jubbaland, taasoo adkeyneysa dadaallada lagu ilaalinayo midnimada qaranka, iyadoo ay sii kordhayaan xiisadaha gobolka.
Wada-hadalladii Ankara ayaa lagu soo gebagebeeyey ballan-qaadyo lagu xallinayo khilaafaadyo soo jireen ah oo uu ka mid yahay heshiiskii Somaliland ee lagu muransanaa. Si kastaba ha ahaatee, heshiiskan cusub ayaan weli laga soo saarin faahfaahinta heshiiskan cusub, taasoo sii kordhinaysa shakiga madaxda mucaaradka iyo shacabka.
Siyaasiyiinta, oo uu ku jiro Ra’iisul Wasaarihii hore, ayaa ku doodaya in daah-furnaan la’aanta ay keeni karto in ay meesha ka baxdo kalsoonida lagu qabo in dowladda ay difaacdo madax banaanida Soomaaliya. “Tani maaha mid ku saabsan heshiiska,” ayuu yiri Warsame. “Waxay ku saabsan tahay kalsoonida dowladda iyo baahida loo qabo istaraatiijiyad cad oo lagu maareeyo caqabadahan juqraafiyeed ee adag.”
