Mas’uuliyiinta maamul goboleedka Soomaaliyeed ee Puntland ayaa todobaadkan mamnuucay in dadka ajnabiga ah ay si sharci darro ah ku soo galaan, waxayna ku amreen shirkadaha isgaarsiinta inay hawada ka saaraan SIM-card-yada lala xiriirinayo dadka aan sharciga lahayn iyo argagixisada Daacish.
Talaabooyinkan ayaa ah isku day lagu doonayo in lagu carqaladeeyo shabakadaha dhaqaalaha ee dowladda Islaamiga ah xilli ay ciidamadu sii wadaan duullaanka ka dhanka ah dagaalyahannada IS ee ku dhuumaaleysanaya gobolka.
Ciidamada Maamulka Puntland ayaa dhawaan waxa ay dhaq dhaqaaqyo Ciidan oo ka dhan ah Daacish ka bilaabeen Buuraha Calimiskaad iyo Caal-Madow ee Gobolka Bari ee Puntland. Ciidamada ammaanka ayaa la wareegay xeryo iyo fariisimo difaacyo ay ku lahaayeen, waxaana ay ku sii riixeen dagaalyahanada gudaha buuraha.
Laamaha amaanka ayaa sidoo kale bilaabay howlgalo lagu qabqabanayo dadka aan sharciga haysan ee ku sugan deegaanada Puntland. Sida ay sheegayaan wararka dadka deegaanka, maamulka ayaa howlgalladaasi ku xiray in ka badan 300 oo qof.
Dhanka kale, Wasaaradda Arrimaha Gudaha Puntland ayaa soo saartay amar lagu mamnuucayo in dadka aan sharciga lahayn lagu iibiyo SIM-card-ka, lagana mamnuucayo inay furtaan xisaabaad lacageed iyadoo aan la aqoonsanayn.
C/raxmaan Yuusuf Faarax, Taliyihii hore ee Nabad Suggida Puntland, ayaa sheegay in Hay’adaha ammaanka aysan ku xad-gudbi doonin xuquuqda dadka, marka ay ku raad-joogaan xubnaha iyo taageerayaasha Daacish, isla-markaana cid kasta oo si sharci ah ku soo gashay deegaanada Puntland, la ixtiraami doono.
Kooxda xasaradaha caalamiga ah, ayaa warbixin ay soo saartay bishii December, ku sheegtay in laanta dowladda Islaamiga ah ee Soomaaliya ay saameyn ku yeelanayso kala firdhinta lacagaha lagu maalgeliyo argagixisada meelo kale oo Afrika ah.
Kooxdan ayaa lacago baad ah ka qaada dadka rayidka ah iyo ganacsatada si ay ugu maalgeliyaan howlgalkooda, waxayna lacago u diraan kooxaha kale ee xiriirka la leh IS.
Omar Mahmood, oo ah cilmi-baare sare oo ka tirsan kooxda xasaradaha caalamiga ah, ayaa sheegay in khatarta IS ay sii kordheyso.
“Ma aha oo kaliya in ay ku saabsan tahay Dawladda Islaamiga ah ee Puntland ama Soomaaliya lafteeda, balse kooxda halkaas ka jirta waxa ay u adeegtaa sidii xidhiidh isku xidha kooxaha Islaamiyiinta ah ee ku xidhan meelo kale oo Afrika ah – Bariga Afrika, Koonfurta Afrika,” Maxamuud ayaa yidhi “Waxay u warramaan Islaamka. Dawlad-goboleedka Puntland, taasina waxay u adeegtaa sidii isku xidhka udub-dhexaadka Dawladda Islaamka iyo kuwa kale ee taabacsan ee ka baxsan qaaradda.”
Maxamuud ayaa sheegay in Puntland ay isku dayayso in ay ka hor istaagto IS gudaha nidaamka bangiyada caalamiga ah.
“Kooxdu waxay xoogga saartay sidii ay u horumarin lahayd awoodeeda dhaqaale, hadday tahay baadda Boosaaso iyo inay dibadda u soo wareejiso,” ayuu yiri. Isticmaalka nidaamkooda rasmiga ah, hadday tahay qaybta bangiyada ama isgaarsiinta, si ay u adkeeyaan kooxdu inay sii socoto, mid, dhaqaale, iyo laba, ka dibna lacagtaas u dirto meel ka baxsan Puntland.”
Puntland waa nabad marka loo eego koonfurta Soomaaliya, laakiin mas’uuliyiinta maxalliga ah ayaa walaac ka muujiyay awoodda sii kordheysa ee dowladda Islaamiga ah, oo ay hurinayaan dagaalyahanno shisheeye. Maamulka ayaa raadinaya kaalmo dhaqaale iyo mid militari oo caalami ah, oo ay ku jirto taageero xagga cirka ah.
