Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Abiy Axmed ayaa ku kulmay magaalada Addis Ababa ee xarunta dalka Itoobiya shir-madaxeedka caadiga ahaa ee 38-aad ee madaxda dalalka Midowga Afrika, iyagoo caddeeyay inay ka go’an tahay sii xoojinta xiriirka labada dal iyo horumarinta amniga gobolka.
Kulanka ayaa yimid kadib markii labada dal ay ku guuleysteen inay xaliyaan xiisad diblumaasiyadeed oo soo ifbaxday dabayaaqadii 2022, iyadoo Turkiga uu kaalin muhiim ah ka qaatay dhexdhexaadinta iyo fududeynta wadahadalka labada dal.
Xiisadan oo sii korortay sababo la xiriira xiisado siyaasadeed, gaar ahaan dhanka ammaanka iyo ganacsiga, ayaa waxaa looga hadlay faragelin diblomaasiyadeed oo Turkiga uu sameeyay bishii December ee sanadkii hore. Dhexdhexaadinta lagu guuleystay ayaa horseeday horumar xagga xiriirkooda ah, taasoo u gogol xaareysa wadashaqeyn cusub.
Shirkii Khamiislaha ahaa ee labada hoggaamiye ayaa ka wada hadlay xoojinta iskaashiga ka dhexeeya amniga iyo xasilloonida gobolka, iyadoo diiradda lagu saaray sidii la isaga kaashan lahaa la dagaallanka argagixisada iyo kobcinta kobaca dhaqaalaha. Waxay carrabka ku adkeeyeen muhiimadda ay leedahay iskaashiga iyo ka-qaybgalka joogtada ah, iyadoo la aqoonsanayo caqabadaha la wadaago ee horyaalla Geeska Afrika.
“Xoojinta xiriirka ka dhexeeya Soomaaliya iyo Itoobiya waxay lama huraan u tahay nabadda, barwaaqada, iyo horumarka Geeska Afrika,” ayuu yiri Madaxweyne Maxamuud. Ra’iisul Wasaare Abiy ayaa ku celceliyay dareenka dhiggiisa, isagoo xusay in xallinta xiisadda diblomaasiyadeed iyo xoojinta xiriirka labada dal ay abuurayaan mustaqbal xasilloon oo barwaaqo ah labada dal.
Labada hoggaamiye ayaa sidoo kale ku heshiiyay in la sii wado iskaashiga ku aaddan hindisayaasha amniga gobolka iyo dadaallada ka hortagga argagixisada, gaar ahaan ka hortagga khatarta kooxaha xagjirka ah ee gobolka. Wadahadalkooda ayaa hoosta ka xariiqay muhiimadda ay leedahay in laga wada shaqeeyo sidii wax looga qaban lahaa caqabadaha dhaqaale, hagaajinta xiriirka ganacsiga, iyo kobcinta xasilloonida mustaqbalka fog ee Bariga Afrika.
Horumarka diblumaasiyadeed, ka dib xiisado bilihii lasoo dhaafay, ayaa bog cusub u furay xiriirka Soomaaliya iyo Itoobiya, kaas oo diiradda lagu saarayo iskaashiga iyo is-taageerida labada dhinac. Labada mas’uul ayaa rajo wanaagsan ka muujiyay in iskaashigooda la xoojiyay uu qeyb ka qaadan doono himilooyinka ballaaran ee nabadda iyo horumarka Geeska Afrika.
