Milateriga Suudaan ayaa sheegay in maanta oo jimca ah in ay dib ula wareegeen Qasriga Jamhuuriga ee Khartoum, oo ah saldhiggii ugu dambeeyay ee si weyn loo ilaaliyo oo ay ku sugnaayeen xoogagga iska soo horjeeda ee ku sugan caasimadda, ka dib ku dhawaad laba sano oo dagaal ah.
Muuqaalo laga soo duubay baraha bulshada ayaa muujinayay askartooda oo ku sugan gudaha iyagoo bixinaya maalinta 21-aad ee Ramadaan, bisha barakeysan ee Ramadaan, taasoo u dhiganta maalinta Jimcaha. Sarkaal ka tirsan militariga Suudaan oo xiran dharka kabtanka ayaa warkan ku sheegay muuqaalka, wuxuuna xaqiijiyay in ciidamada ay ku jiraan gudaha xarunta.
Qasrigu waxa uu u muuqday qayb burbursan, iyada oo jaranjarooyinka askarta ay ku jabeen kabohooda hoostooda. Askar watay qoryaha darandooriga u dhaca iyo baasuukayaasha ayaa ku dhawaaqayay: “Ilaah baa kan ugu weyn!”
Khaled al-Aiser, wasiirka warfaafinta ee Sudan, ayaa sheegay in militariga ay dib ula wareegeen qasriga qoraal uu soo dhigay barraha bulshada ee X.
“Maanta calankii waa la taagay, qasrigii waa soo noqday, safarkuna wuu sii socdaa ilaa guusha laga dhammeeyo,” ayuu qoray.
Dhicistii Palace waa calaamad iyo waqti istiraatijiyadeed
Burburka Qasriga Jamhuuriga, oo ah xarun ku teedsan webiga Niil, oo xarun u ahayd dawladdii ka hor intii aanu dagaalku qarxin, isla markaana aan dhimanayn waraaqaha lacagta Sudan iyo waraaqaha boostada, ayaa muujinaysa faa’iidooyin kale oo ay ciidamada Suudaan gaadheen. Waxay samaysay horumar joogto ah bilihii la soo dhaafay intii uu hayay taliyaha ciidamada Gen. Abdel-Fattah Burhan.
Waxay la macno tahay Xoogaga Taageerada Degdegga ah ee iska soo horjeeda, ee Gen. Mohammed Hamdan Dagalo, ayaa inta badan laga saaray caasimadda Khartoum ka dib markii uu dagaalka Suudaan billowday Abriil 2023. Rasaas teel teel ah ayaa laga maqlayay caasimadda oo dhan Jimcihii, in kasta oo aan la caddayn in ay ku lug leedahay dagaal iyo in ay ahayd dabbaaldeg.
Kooxdu isla markiiba ma aysan qiran khasaaraha, taas oo ay u badan tahay in aysan joojin doonin dagaalka maadaama RSF iyo xulafadeeda ay weli dhul kale ku haystaan Suudaan.
Gelinkii dambe ee Khamiista, RSF waxay sheegtay inay la wareegtay gacan ku haynta magaalada Al-Maliha ee Suudaan, oo ah magaalo istaraatiiji ah oo saxare ah oo ku taal Waqooyiga Darfur oo u dhow xudduudaha Chad iyo Liibiya. Milatariga Sudan ayaa qirtay dagaalka ka dhacay agagaarka al-Maliha, laakiin ma aysan sheegin in laga qabsaday magaalada.
Al-Maliha waxay qiyaastii 200 kiiloomitir (125 mayl) waqooyi ka xigtaa magaalada El Fasher, oo ay weli haystaan millatariga Suudaan inkasta oo ay ku dhow yihiin duqaymo maalinle ah oo ay geysanayaan RSF ku hareeraysan.
Madaxa hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan carruurta ayaa sheegtay in colaadda ay abuurtay xiisadda bini’aadantinimo ee ugu weyn adduunka.
Dagaalkan ayaa waxaa ku dhintay in ka badan 28,000 oo qof, malaayiin qofna waxay ku qasbeen inay guryahooda ka cararaan, qoysaska qaarna waxay cunaan caws iyagoo isku dayaya inay ku badbaadaan macluul ka dilaacday qaybo ka mid ah dalka. Qiyaaso kale ayaa sheegaya in tirada dhimashada ay aad uga badan tahay.
Qasriga Jamhuuriyaddu waxa ay ahayd xaruntii awoodda xilligii Ingiriisku gumaysanayey Suudaan. Waxay sidoo kale aragtay qaar ka mid ah calankii ugu horreeyay ee madax-bannaan ee Suudaan oo laga taagay dalka 1956. Waxay sidoo kale ahayd xafiiska ugu weyn ee madaxweynaha Suudaan iyo madax kale oo sare.
Ciidamada Milatariga Suudaan ayaa in muddo ah la beegsanayay qasriga iyo ardaagiisa, iyagoo duqeymo iyo rasaas ku furayay xarunta.
Suudaan waxaa soo food saartay sannado badan oo fowdo ah iyo dagaal
Suudaan, oo ah waddan ku yaal waqooyi bari Afrika, ayaa xasilloon tan iyo markii kacdoonka shacbigu ay ku qasbeen in xilka laga tuuro madaxweynihii muddada dheer talada hayay Cumar Al-Bashiir sanadka 2019. U guurista muddada gaaban ee dimoqraadiyadda ayaa meesha ka saartay markii Burhaan iyo Dagalo ay hoggaaminayeen afgambi militari 2021.
RSF iyo militariga Suudaan ayaa markaa bilaabay in ay midba midka kale dagaallamaan sanadka 2023.
Ciidamada Burhaan, oo ay ku jiraan militariga Suudaan iyo maliishiyaadka xulafada ah, ayaa ku sii siqaya RSF tan iyo bilowgii sanadkan. Waxay dib u qabsadeen warshad sifeyn oo muhiim ah waqooyiga Khartoum. Kadibna waxay ku riixeen fariisimo RSF ay ku lahaayeen agagaarka caasimadda lafteeda. Dagaalka ayaa sababay in ay kororto khasaaraha soo gaaray dadka rayidka ah.
Al-Bashiir ayaa wajahaya eedeymo ka dhan ah maxkamadda caalamiga ah ee dambiyada ee ku aaddan olole xasuuq ah oo billowgii 2000-aadkii ka geystay galbeedka gobolka Darfur ee Janjaweed, oo horudhac u ahaa RSF. Kooxaha xuquuqul insaanka iyo Q.Midoobe waxay ku eedeeyaan RSF iyo malleeshiyaadka Carabta ee xulafada la ah inay mar kale weerar ku qaadeen kooxaha qowmiyadaha Afrikaanka ah dagaalkan.
