Wasiirka arrimaha dibadda ee Turkiga ayaa todobaadka soo socda u safri doona dalka Jabuuti si uu uga qayb galo shirka wasiirrada Turkiga iyo Afrika, waxaana ay ka wada hadli doonaan wanaajinta iskaashiga ka dhexeeya Ankara iyo qaarada, sida ay sheegeen mas’uuliyiin ka tirsan wasaaradiisa.
Turkiga oo xubin ka ah NATO ayaa sannadihii u dambeeyay sare u qaaday joogitaankiisa iyo saamaynta uu ku leeyahay Afrika, isaga oo kordhiyay ganacsiga ku dhawaad siddeed jibaar, isagoo taageero diblomaasiyadeed iyo mid milatariba siiya dalalka qaar, isagoo heshiisyo dhinacyo kala duwan leh la galay.
Saraakiishan oo magacooda qariyay ayaa sheegay in shirka Jabuuti lagu qiimeyn doono shir hore oo la qabtay sanadka 2021-ka, lagana wada xaajoon doono talaabooyinka iskaashiga qotoda dheer.
Kulanka ayaa socon doona inta u dhexeysa 2-3 Nov, waxaana ka qeyb galaya wakiilo ka kala socda 14 wadan oo Afrikaan ah, iyadoo uu wehliyo Wasiirka Arrimaha Dibadda Turkiga Hakan Fidan, sida ay mas’uuliyiintu hadalkooda ku dareen.
Arrintan ayaa ku soo beegantay iyadoo Turkigu uu dadaal ugu jiro sidii loo xalin lahaa khilaafkii u dhexeeyay Soomaaliya iyo Itoobiya ee ku saabsanaa heshiis ay Itoobiya ku heshiisay inay Somaliland ka kirayso dhul xeebeed, iyo xilli Galbeedka Afrika ay la daalaa dhacayso argagixisada.
Mas’uuliyiintan ayaa sheegay in dhexdhexaadintaasi ay ku adkeyd is-aaminaad la’aanta ka dhex jirta dhinacyada, balse Ankara ay rajaynayso war wanaagsan maalmaha soo socda.
Talaadadii, Turkigu wuxuu heshiis iskaashi ah la saxeexday Niger oo ku saabsan macdanta, ka dib markii uu heshiis iskaashi la mid ah la saxeexday waddanka Galbeedka Afrika ee ku saabsan saliidda iyo gaasta bishii Luulyo.
Mas’uuliyiintan oo wax laga weydiiyay heshiiska ayaa sheegay in hay’adda cilmi-baarista iyo baarista macdanta ee Turkiga ay ku leedahay Niger saddex goobood oo dahabka laga qodo oo ku yaalla Niger, ayna ilaalinayaan ciidamada ammaanka Niger, ayna qorsheynayaan inay wax-soo-saar ka billaabaan dhammaadka sannadka.
Turkiga waxa uu kula tartamayaa quwado waaweyn sida Faransiiska, Ruushka iyo Shiinaha sidii ay Afrika cagta ugu dhigi lahaayeen, isaga oo iskaashi la samaystay dalal dhawr ah, waxa uu diyaarado hubaysan siiya Soomaaliya, Itoobiya iyo kuwo kale.
Saraakiisha ayaa sheegay in bixinta qalabka difaaca iyo tababarka ciidamada ee Turkiga looga golleeyahay in lagu xoojiyo “awoodda qaranka” iyo taageeridda la dagaalanka argagixisada.
“Wadamada helay diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee Turkiga waxay kordhiyeen maamulka dhulka ee dalalkooda,” ayuu yiri sarkaal, isagoo tusaale u soo qaatay in Burkina Faso ay laba jibaartay heerka maamulkeeda oo ay gaarsiisay 65% iyadoo adeegsatay diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee Turkiga.
Talaadadii, fallaagada Tuareg ee Mali waxay sheegeen in weerar ay fuliyeen diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee Drones-ka Turkiga ay ku dileen siddeed qof ayna ku dhaawacmeen 20 kale.
