Talaabo muhiim ah oo lagu kobcinayo xiriirka caalamiga ah, ayaa Wasiirka Arrimaha Dibadda Soomaaliya Axmed Macalin Fiqi waxa uu kulan la qaatay danjire Ruzaimi Bin Maxamed oo u dhashay dalka Malaysia oo dalkiisa u kala matalaya labada dal ee Kenya iyo Soomaaliya, iyadoo kulanka uu ka qeyb galayay Munaasabadda Qorshaha Isbadalka Qaran ee lagu qabtay Muqdisho.
Munaasabadda lafteeda ayaa ujeedadeedu ahayd in lagu qeexo jihada istaraatiijiyadeed ee horumarka mustaqbalka ee Soomaaliya.
Wasiir Fiqi iyo Danjire Ruzaimi ayaa intii uu kulankooda socday waxa ay ka wada hadleen arrimo badan oo la xiriira sidii loo xoojin lahaa xiriirka labada dal ee Soomaaliya iyo Malaysia. Wadahadalku wuxuu si gaar ah diiradda u saaray horumarinta iskaashiga ganacsiga, halkaas oo labada waddan ay muujiyeen xiisaha ay u qabaan sahaminta waddooyin cusub oo iskaashi dhaqaale. Tan waxaa ku jira heshiisyo ganacsi oo suurtagal ah oo ka faa’iideysan kara teknoolojiyadda horumarsan ee beeraha Malaysia iyo booska istiraatiijiga ah ee Soomaaliya ee ganacsiga Geeska Afrika.
Waxbarashadu waxa ay sidoo kale gashay kaalintii ugu sareysay, iyadoo doodaha ay diirada ku saareen barnaamijyada deeqaha waxbarasho ee ardayda Soomaaliyeed ay wax ku baran doonaan Malaysia, iyo is dhaafsi dhanka waxbarashada ah oo ay ku wadaagi lahaayeen khibradaha jaamacadaha. Hindisahaan ayaa loo arkaa qaab lagu dhisayo raasamaal dadka Soomaaliya, kor loogu qaadayo xirfadaha meelaha muhiimka ah sida IT, injineernimada, iyo maareynta ganacsiga, kuwaas oo laf dhabar u ah horumarka mustaqbalka fog ee dalka.
Qorshayaasha horumarineed ayaa ahaa qodob kale oo muhiim ah, iyadoo labada hoggaamiye ay muujiyeen xamaasad ay u qabaan mashaariicda iskaashiga ah ee kaabayaasha, caafimaadka, iyo maamulka. Khibradda Malaysia ee qorsheynta magaalooyinka iyo horumarinta joogtada ah waxay casharro qiimo leh u siin kartaa Soomaaliya, oo ay ku socoto dadaallo dib-u-dhis ah oo la taaban karo kadib colaadaha.
Kulanka ayaa sidoo kale lagu soo qaaday xasilloonida iyo amniga gobolka, iyadoo la qirayo doorka Malaysia ee howlgallada nabad ilaalinta ee Afrika iyo taageerada suurtagalka ah ee ku aaddan tayeynta ciidamada ammaanka Soomaaliya.
Wasiirka arrimaha dibadda Fiqi ayaa tilmaamay muhiimadda iskaashiga caalamiga ah uu u leeyahay socdaalka Soomaaliya ee ku aaddan xasilloonida iyo barwaaqada, isagoo yiri, “Isku-shaqeynta waddamada sida Malaysia ayaa muhiim u ah horumarka Soomaaliya. Waxaan wadaagnaa hadafyo guud oo ah nabadda, horumarka, iyo barwaaqada labada dhinac”.
Danjire Ruzaimi ayaa ku nuux-nuux saday dareenkaas, isagoo ku nuux-nuux saday sida ay Malaysia uga go’an tahay inay la garab istaagto Soomaaliya hammigeeda horumarineed. “Malaysia waxa ay rajaynaysaa iskaashi la xoojiyay oo ay la yeelato Soomaaliya, kana qayb qaadanaysa koboceeda iyo xasiloonideeda, kaas oo la jaan qaadaya aragtideena iskaashiga Koonfur-Koonfureed,” ayuu yidhi.
Labada mas’uul ayaa ku heshiiyey in la sameeyo koox shaqo oo wadajir ah oo daba gal ku sameysa wada-hadallada, iyadoo ujeeddadu tahay in wadahadalladan loo beddelo mashaariic iyo heshiisyo la taaban karo. Natiijooyinka wada-xaajoodyadan ayaa la filayaa in lagu faahfaahiyo bayaannada rasmiga ah ee soo socda, iyadoo la filayo in la wanaajiyo xiriirka dhaqaale, is-weydaarsiga dhaqanka, iyo iskaashiga horumarinta.
Kulanka ayaa hoosta ka xarriiqay dadaalka ay Soomaaliya ugu jirto dib u dhiska xiriirka caalamiga ah iyo sida ay Malaysia u daneyneyso in ay ballaariso saameynta iyo iskaashiga ay ku leedahay Afrika.
