Amniga badda iyo xasilloonida gobolka ayaa mikroskoob ku hoos jiray shirkii 7aad ee heerka sare ee hirgelinta wax ka beddelka Jeddah ee Xeerka Anshaxa Jabuuti (DCoC).
Shirkii saddex maalmood ee November ka dhacay magaalada Dar es Salaam, Tanzania, (28-30 November) ayaa diiradda lagu saaray galbeedka Badweynta Hindiya iyo Gacanka Cadmeed sida ku cad DCoC oo loo arkay inay yihiin gobollo “muhiim u ah” ganacsiga caalamiga ah iyo xasilloonida gobolka. sida lagu sheegay war ka soo baxay Wasaaradda Difaaca Kenya.
Waajibka DCoC waa “in la caburiyo budhcad-badeedda iyo dhaca hubaysan ee maraakiibta” waxaana la ansixiyay January 2009 Djibouti, Ethiopia, Kenya, Madagascar, Maldives, Seychelles, Somalia, Tanzania iyo Yemen. Comoros, Masar, Eritrea, Jordan, Mauritius, Mozambique, Oman, Saudi Arabia, South Africa, Sudan iyo United Arab Emirates (UAE) ayaa saxiixday wax yar ka dib markii wadarta guud laga dhigay 20 wadan oo ka kala socda 21-ka ah ee xaqa u leh in la saxiixo. 2017 baaxadeeda ayaa la balaariyay iyadoo lagu daray wax ka bedelka Jeddah kaas oo arkayay saxiixayaasha DCoC inay ku daraan ka ganacsiga dadka iyo kalluumeysiga sharci darrada ah, aan la soo wargelin iyo kuwa aan sharciyeysneyn (IUU) iyo dhaqdhaqaaqyada kale ee sharci darrada ah ee badda liiska waxqabadka.
Ajendaha muhiimka ah ee Daarusalaam ayaa ahaa horumarinta istaraatiijiyadda amniga badda ee gobolka (RMSS) si wax looga qabto arrimaha soo ifbaxaya, oo ay ku jiraan kalluumeysiga sharci darrada ah iyo ka ganacsiga dadka, sida ay sheegtay Wasaaradda Difaaca Kenya. Intii uu socday kulanka Kenya waxa ay ku doodday in la dhiso xarumo qaran oo wadaaga macluumaadka badda (NMISCs) waxayna carrabka ku dhufatay muhiimadda ay leedahay hindisayaasha kobcinta awoodda gobolka si loo wanaajiyo wacyiga marin-badeedka iyo isku-duwidda hawlgelinta.
Waxa kale oo laga wada xaajooday arrimaha gacanka Cadmeed iyo dhaqdhaqaaqyada ammaanka badda cas, oo muujinaya argagixisada, daadinta saliidda iyo khataraha kale ee baddaha.
Saxiixaha DCoC iyo Wax ka bedelkeeda Jeddah, Kenya waxay dib u xaqiijisay sida ay uga go’an tahay kobcinta amniga badda gobolka. Ka-qaybgalkeeda firfircoon waxa ay hoosta ka xariiqday sida ay uga go’an tahay in la qaabeeyo jawi ammaan badeed ee Geeska Afrika, kor u qaadista iskaashiga gobolka iyo ilaalinta ganacsiga caalamiga ah.
Isagoo ku hadlaya magaca dalkiisa Sarreeye Guuto Sankale Kiswaa, Taliye ku xigeenka Ciidanka Badda Kenya (KN), ayaa madax ka ah koox-hoosaadyada DCoC ee ka ganacsiga sharci darrada ah ee duurjoogta. Tani waxay la socotaa istaraatiijiyada ballaaran ee Kenya ee lagula dagaalamayo dambiyada ka soo gudba ee saameeya amniga qaranka, badda iyo deegaanka.
Midowga Yurub (EU) ayaa markii ugu horreysay ka qayb-galay ‘Saaxiib’ ( goobjooge) ah kulanka Heerka Sare ee Xeerka Anshaxa Jabuuti ee Jeddah (DCOC-JA) ee ka dhacay Daarasalaam.
Midowga Yurub wuxuu noqday saaxiibka DCOC-JA bishii Abriil 2024, isagoo dib u xaqiijinaya sida ay uga go’an tahay inay taageerto dadaallada gobolka ee lagu dhisayo qaab dhismeedka amniga badda oo adag, EU ayaa lagu yiri bayaan.
Midowga Yurub ayaa muujiyay sida ay uga qaybqaadanayaan amniga badda, iyagoo soo bandhigay dhowr hindise oo muhiim ah intii uu socday kulanka. Waxaa ka mid ah howlgalka ATALANTA, howlgalka Midowga Yurub ee ka hortagga burcad-badeedda; Hawlgalka ASPIDES, oo diiradda saaraya socodka nabdoon ee Badda Cas; iyo howlgalka EUCAP ee Soomaaliya.
Midowga Yurub waxa uu sidoo kale kor u qaadaa amniga badda iyada oo loo marayo badmadeeda Badbaadada ah ee Afrika, Amniga Dekadda iyo Badbaadada Maareynta, iyo barnaamijyada Badda Cas, iyo sidoo kale CRIMARIO II, oo ah mashruuc karti-dhis ah oo kor u qaadaya wacyiga badda.
“Jawi badbaado leh oo badweyn ayaa qof walba dan u ah. Kaliya iskaashiga gobolka ayaan si wadajir ah ula kulmi karnaa caqabadaha maanta taagan ee badda,” ayay tiri Christine Grau, Safiirka Midowga Yurub ee Tanzania. “Midowga Yurub waxaa ka go’an inay taageerto dadaalka gobolkan si loola socdo, loo sugo, iyo si joogta ah loo horumariyo baddeeda.”
Wax ku biirinta dhaqaale ee Midowga Yurub ee amniga badda gobolka ayaa ka badan €80 milyan sanadkii, taasoo taageerta dhisidda awoodda, tababarka, iyo dadaallada gobolka. Intii uu socday kulanka, Midowga Yurub waxa uu ku dhawaaqay qorshe cusub oo 4 milyan oo Yuuro ah si wax looga qabto khataraha badda iyo horumarinta qorshe hawleedka siddeedda qodob ee DCOC-JA. Ka qaybgalayaashu waxay ammaaneen doorka Midowga Yurub ee kor u qaadista xog-wadaaga iyo isuduwidda iyada oo loo marayo CRIMARIO II’s IORIS platform, kaas oo awood u siinaya ammaan, iskaashi hay’ado badan oo gobolka oo dhan ah.
