Beeraleyda Qaadka Kenya ayaa joojisay dhoofintii ay u dhoofin jirtay Soomaaliya, taasoo sare u sii qaadaysa muranka sicir bararka oo sababay in suuqyadii qaadka ee magaalada Muqdisho ay xirnaadaan muddo ku dhow toddobaad. Beeralayda oo ka niyad jabsan wax ay ku sifeeyeen qiimo dhimis, ayaa waxa ay dalbadeen in dhoofiyayaashu ay bixiyaan 300 oo shilinka Kenya ah (Ksh) oo dheeraad ah halkii kiiloba oo ay xoojiyaan bixinta ugu yar ee Ksh 200,000 kiishadiba qiimaha “Grid” ee kala duwan ee qaadka.
Qaadacadu waxay khatar ku tahay inay carqaladeeyaan silsiladda keenista qaadka, taasoo u adeegta rabitaanka cuntada aan la jeclayn ee Soomaaliya ee maandooriyaha. Inkastoo qaadka lagu iibiyo ilaa Ksh 5,700 kiilogaraam gudaha Muqdisho, beeraleyda Kenya ayaa ku doodaya in ay qaataan Ksh 300-dheellitir la’aan ay sheegeen in ay xoojiso dhex dhexaadiyeyaasha iyo gaadiidleyda oo ay kharashkooda bixiyaan.
“Ma sii wadi karno beerashada xaaladahan oo kale marka qof kasta oo ku jira silsiladda sahayda uu faa’iido marka laga reebo anaga,” ayuu yiri Karuiru, guddoomiyaha ururka beeralayda Qaadka Kenya. Wuxuu carrabka ku adkeeyay in qiimaha qaadka lagu geeyo Muqdisho uu kor u dhaafo 3,000 oo Ksh halkii kiilo, haddana beeraleydu waxay la daalaa dhacayaan xad-dhaaf ah. “Waxa kaliya ee aan waydiisaneyno waa 1,000 Ksh oo dheeri ah kiilogaraam si aan u helno heshiis cadaalad ah.”
Hay’adda Beeraha iyo Cunnada ee Kenya (AFA) ayaa qiratay cabashada beeralayda. Gudiga Qiimaynta Qaadka ee wakaalada ayaa la kulmay daneeyayaasha warshadaha waxayna miisaamayaan qaab dhismeedka qiimaha oo dib loo eegay. Guddoomiyaha guddiga James Mithika ayaa xaqiijiyay in wada xaajoodyada ay ka mid yihiin in la soo bandhigo qiimaha ugu yar ee Ksh 700 kiilogaraam xilliga kulaylaha iyo 500 Ksh halkii kiilo ee xilli-roobaadka.
Ku darista lakab kale oo muranka ah, beeralayda Kenya waxay farta ku fiiqeen canshuur sharci darro ah oo USD 4.5 kiilogaraam ah oo la sheegay in “cartel” uu ku soo rogay garoonka caalamiga ah ee Jomo Kenyatta (JKIA). Waxay ku andacoonayaan in kharashkan dahsoon uu hoos u dhigayo qiimihii albaabada beeraha iyadoo ay sare u kacday qiimaha tafaariiqda ee Muqdisho.
Beeraleydu waxay wacad ku mareen inay sii wadi doonaan mudaharaadkooda, xitaa iyadoo wada-xaajoodyadu socdaan, taas oo muujinaysa carqalado kale oo silsiladda saadka haddii aan xal la gaarin.
