Ciidamada dowladda Soomaaliya oo garab ka helaya kuwa Midowga Afrika ee AMISOM ayaa ku guuleystay in ay soo afjaraan go’doomin socday muddo 15-saac ah oo ka dhacayay Hotelka Qaahira (Qaahira) ee magaalada Beledweyne, kaasoo subaxnimadii hore ee Talaadada ay weerar ku qaadeen Al-Shabaab. Weerarka oo ku bilowday qarax weyn oo loo adeegsaday gaari waxyaabaha qarxa laga soo buuxiyay, ayaa waxaa la xaqiijiyay in ay ku dhinteen ilaa 7 ruux oo isugu jira odayaal dhaqameed, saraakiil ciidan iyo dad rayid ah. Dhowr qof oo kale ayaa ku dhaawacmay weerarka.
Go’doomintan ayaa ku soo beegantay xilli ay hotelka ku shirayeen mas’uuliyiin ka tirsan dowladda iyo madax dhaqameed, kuwaasoo ka arrinsanayay qorshaha la filayo in dhawaan lagu qaado dagaal ka dhan ah Al-Shabaab oo ka socda gobollada dhexe ee Soomaaliya. Magaalada Beledweyne oo qiyaastii 335 KM dhanka waqooyi kaga beegan magaalada Muqdisho ayaa lagu tiriyaa inay tahay goob muhiim u ah dagaalka lagula jiro kooxda hubeysan ee ka dagaalanta qeybo ka mid ah dhulka miyiga ah ee Soomaaliya, waxayna dooneysaa in tafsiir adag lagu sameeyo shareecada Islaamka. Hudheelkan oo ku yaala badhtamaha magaalada, ayaa waxa uu noqday goob lagu falanqeeyo arrimaha siyaasadda iyo qorshaynta gobolka.
Weerarka ayaa ku bilaawday qarax bambaano, waxaana xigay rag hubeysan oo gudaha u galay hotelka, waxaana halkaasi ka dhacay iska horimaad xoogan oo dhexmaray maleeshiyaatka dowlada Ridada federaalka iyo ciidamo ka tirsan dowlada Soomaaliya. Sida ay sheegeen dad goob joogayaal ah qaraxyo iyo rasaas ayaa laga maqlayay goobta uu qaraxu ka dhacay, iyadoo kooxda weerarka geysatay oo la sheegay in ay ku hubeysnaayeen hub culus ay iska horimaad la galeen ciidamada ammaanka. Qeybo badan oo ka mid ah Hotelka ayaa bur bursan iyadoo ciidamada dowladda ay koonaha ku galeen raggii hubeysnaa.
Ugu yaraan lix qof ayaa la xaqiijiyay in ay dhinteen, iyadoo wararka qaar ay sheegayaan in khasaaraha uu intaasi ka badan karo. Dadka dhintay waxaa ka mid ah laba oday dhaqameed oo si weyn loo yaqaanay. Xildhibaan Daahir Amiin Jeesow oo ka tirsan Baarlamaanka Federaalka ayaa xaqiijiyay in ugu yaraan 7 nin oo hubeysan ay ku lug lahaayeen weerarka, maamulkana uu ku dadaalay sidii loo keeni lahaa ciidamo dheeraad ah oo xaaladda ka fogeeya.
Wasiirka Caafimaadka Soomaaliya, Dr. Cali Xaaji Aadan Abuubakar, ayaa si kulul u cambaareeyay weerarkii dhawaan Al-Shabaab ay ku qaadeen Hotelka Qaahira ee magaalada Beledweyne, isagoo ku tilmaamay fal waxashnimo ah.
Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed ayaa waxaa ku biiray Ciidamo ka tirsan kuwa Midowga Afrika ee AMISOM gaar ahaan kuwa Jabuuti oo taageero dheeraad ah siinayay. Ciidamadan oo ku qalabeysnaa agabka dagaalka, ayaa gacan ka geystay sugidda ammaanka iyo soo afjaridda go’doominta. Howlgalka oo socday in ka badan 15-saacadood, ayaa xalay saqdii dhexe lagu guuleystay in la xakameeyo.
“Waxaan xalay ka shaqeynay sidii aan u soo badbaadin lahayn odayaal, saraakiil ciidan, iyo dad shacab ah oo ku go’doonsanaa hoteelka,” ayuu yiri guddoomiyaha degmada Beledweyne Cumar Calasow. “Kooxihii weerarka soo qaaday ayaa ugu dambeyn laga saaray, ciidamada ammaankuna hadda waxay wadaan baaritaanno lagu ogaanayo in walxaha qarxa lagu soo xiray dhismaha.”
Weerarka ayaa sababay hakad weyn oo ku yimid magaalada Beledweyne, iyadoo muddo ka badan shan saacadood ay hawada ka maqneyd isgaarsiinta magaalada. Tani waxay keentay in dadka deegaanka ay awoodi waayeen inay wada hadlaan, taasoo saameyn weyn ku yeelatay nolol maalmeedka magaalada. Sidoo kale waxaa saameyn xooggan ku yeeshay isku socodka gaadiidka, iyadoo dhammaan waddooyinka muhiimka ah ay xireen ciidamo aad u hubeysan, waxaana la xaddiday isu socodka xaafadaha dhexdooda. Joojinta isgaarsiinta ayaa keentay in dad badan ay awoodi waayaan inay helaan agabka ay u baahan yihiin.
Magaalada ayaa si tartiib tartiib ah caadi ugu soo laabaneysa, iyadoo gaadiidkii, ganacsigii, iyo adeegyadii bulshada ay bilaabeen inay dib u howlgalaan. Isgaarsiinta ayaa sidoo kale dib loo soo celiyay, taasoo muhiim u ah dadka deegaanka ee ku tiirsan shabakadahan hawl maalmeedka.
Kooxda Al-Shabaab ee xiriirka la leh Al-Qaacidda ayaa muddo labaatan sano ah waday kacdoonno ka dhan ah dowladda Soomaaliya. Inkastoo laga saaray xarumaha waaweyn ee magaalooyinka, kooxda ayaa weli ka talisa qaybo ka mid ah miyiga Soomaaliya waxayna weli khatar weyn ku yihiin xasilloonida dalka. Xeeladaha Al-Shabaab ayaa isugu jira qaraxyo, weeraro ismiidaamin ah iyo dilal qorsheysan oo loo geysto saraakiisha iyo ciidamada dowladda, xilli ay doonayaan in ay afgambiyaan dowladda Soomaaliya ee uu caalamku taageero.
Kooxdan oo gacanta ku haysa dhulka miyiga ah iyo weerarada joogtada ah ee ay ku beegsanayaan dadka rayidka ah iyo kuwa ciidamada ayaa muujinaya caqabada joogtada ah ee ay dawladda Soomaaliya ku hayso sugidda amniga dalka iyo ilaalinta nidaamka. Inkastoo dowladda oo ay wehliyaan ciidamada Midowga Afrika ay sameeyeen guulo la taaban karo oo dib loogu riixayo Al-shabaab, ayaa haddana kooxdan ayaa ah mid awood badan ku leh gobolka.
