Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa lagu wadaa in uu tago magaalada Baydhabo ee xarunta maamulka Koonfur Galbeed si uu u xaliyo xiisada siyaasadeed ee ka dhex aloosan dowladda Federaalka iyo maamul goboleedyada.
Booqashadan oo ah mid aad u sareysa ayaa timid ka dib markii dadaalo dhex dhexaadin ah oo hore oo uu ka mid yahay booqasho uu ku tagay Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre ay ku guuldareysteen in xal waara laga gaaro.
Xiisada u dhaxeysa dowladda Federaalka iyo maamulka Koonfur Galbeed ayaa cirka isku sii shareertay waxaana khilaafka ugu weyn uu ka dhashay ka bixitaanka ciidamada Itoobiya ee ku sugan gobolkaasi ee qeybta ka ah howlgalka Midowga Afrika ee AMISOM. Ka bixitaanka ciidamadan oo ku beegan bisha December ee sanadka 2024-ka ayaa waxaa ka soo horjeestay madaxda dowlad goboleedka Koonfur Galbeed oo ka cabsi qaba in meesha laga saaro ciidamada Itoobiya ay khalkhal geliso amniga gobolka.
Sida ay sheegayaan ilo-wareedyo ku kala sugan Muqdisho iyo Baydhabo oo la hadlay warbaahinta socdaalka Madaxweyne Maxamuud ayaa la xiriira sidii xiisadahaas loo qaboojin lahaa isla markaana loo heli lahaa tanaasul qancin kara ujeeddooyinka istaraatiijiyadeed ee Dowladda Federaalka iyo arrimaha amniga ee maamulka Koonfur Galbeed.
Ciidamada Itoobiya oo qayb ka ah dadaallada nabad ilaalinta ee caalamiga ah, ayaa door muhiim ah ka qaatay ilaalinta xasilloonida gobollada Koonfur Galbeed Soomaaliya, kuwaas oo weli u nugul weerarrada nabad-diidka ah, gaar ahaan kooxda xagjirka ah ee Al-Shabaab.
Dowladda Federaalka ayaa shaaca ka qaaday in ay dooneyso in ay dib uga baxdo ciidamada Itoobiya, iyadoo ku sababeysay walaac ku saabsan qarannimada iyo baahida loo qabo in Soomaaliya ay ka madax bannaanaato saameyn shisheeye oo ka dhalatay fashilaad horudhac ah oo u muuqda heshiiskii is afgaradka ee Itoobiya ay la saxiixatay gooni isu taagga Somaliland.
Maamulka ra’iisul wasaare Abiy Axmed ee dalka Itoobiya ayaa lagu eedeeyay inuu ku xad-gudbay midnimada iyo madax-bannaanida Soomaaliya, taasoo xaaladda sii cakiran. Maamulka Koonfur Galbeed oo arrintaas ka jawaabaya, ayaa difaacay joogitaanka ciidamada Itoobiya, waxayna ku doodeen in sii waditaankooda ay muhiim u tahay ammaanka gobolka.
Booqashada Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre uu dhawaan ku tagay magaalada Baydhabo ayaa la sheegay in uu kulamo la qaatay Madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed Cabdicasiis Laftagareen, Xildhibaano ka tirsan Baarlamaanka 11-aad ee Soomaaliya iyo mas’uuliyiin kale oo ka tirsan maamulkaasi, isagoo isku dayay in uu dhex dhexaadiyo xaalada jirta. Si kastaba ha ahaatee, niyad jabka sii kordhaya ayaa soo shaac baxay, gaar ahaan ka dib markii si lama filaan ah loo hakiyay duulimaadyadii Baydhabo Talaadadii.
Dowladda Federaalka ayaa carabka ku dhufatay in ay wado qorshe lagu sugayo amniga maamulka Koonfur Galbeed hadii ay dhacdo in Itoobiya ay isaga baxdo. Si kastaba ha ahaatee, mas’uuliyiinta gobolka ayaa walaac ka muujinaya in gobolka uu la kulmo khataro dhanka ammaanka ah oo ay ka mid tahay khatarta Al-shabaab.
Booqashada Madaxweyne Maxamuud ee Baydhabo ayaa loo arkaa tallaabo muhiim ah oo lagu qaboojinayo xiisadda taagan. Arrintaas ayaa ah mid aad u sareysa, maadaama khilaafka sii socda ee u dhaxeeya dowladda Federaalka iyo maamulka Koonfur Galbeed uu khalkhal gelin karo xasiloonida gobolka oo kaliya balse waxaa sidoo kale khalkhal gelin kara dadaallada ballaaran ee lagu doonayo in lagu xasiliyo guud ahaan Soomaaliya. Dowladda Soomaaliya ayaa sidoo kale cadaadis kala kulmeysa beesha caalamka oo si weyn isha ugu heysa sida ay wax u dhici doonaan bisha December oo la qorsheeyay inay ciidamada ATMIS ka baxaan.
